Batı Astrolojisi mi Vedik Astroloji mi?

Uzun zamandır yazmak istediğim bir yazıyı sonunda yazabildim. Sürekli karşılaştığım şu soruların cevaplarını toparladım. 

Batı astrolojisi mi vedik astroloji mi daha doğru? 
Neden vedik astroloji? 
Vedik astroloji çok mu zor? Çok mu karmaşık?
Burçlar kaydı mı? 

Uzun bir yazı olduğu için yazıyı bir süre sonra başlıklarına ayırarak farklı makaleler haline de getirmeyi planlıyorum. 

Yazıya başlamadan önce temel bazı tanımları hatırlatmak isterim. 

1) Burç nedir? 

Türk Dil Kurumu (TDK) açıklamasına göre burç zodyak üzerinde yer alan on iki takımyıldıza verilen ortak addır. 

2) Zodyak nedir? 

TDK açıklamasına göre gök küresinde Koç, Boğa, İkizler, Yengeç, Aslan, Başak, Terazi, Akrep, Yay, Oğlak, Kova, Balık takımyıldızlarının eşit aralıklarla dağıldığı kuşaktır. Burçlar kuşağıdır.



Batı astrolojisi ile vedik astrolojinin farkı nedir? 

Batı astrolojisi mevsimsel zodyaka göre yorum yapar. Yani Dünya'nın Güneş'e göre konumlanmasını baz alır. Mesela ilkbaharda gece-gündüz eşitliğinin başladığı gün Koç burcu başlar. Sonbaharda gece-gündüz eşitliği başladığında Terazi başlar. Kuzey yarıkürede en uzun gece yaşandığında Oğlak burcu; en uzun gündüz yaşandığında Yengeç burcu başlar. 

Batı astrolojisinin 'burç' diye isimlendirdiği konumların sözlükteki burç tanımıyla (takımyıldızlarla) alakası yoktur. Batı astrolojisi takımyıldızlarını kale almaz. Batı astrolojisine sabit yıldızlara dair yorumlar eklendiğinde ancak bazı yıldızları işin içine katmış olsanız da takımyıldızları katılmadıkça yine de gerçek, gözle görülür, gökyüzünde karşılığı olan manada burçlarla çalışmamış olursunuz. Zaten sabit yıldızların yorumlarına baktığınızda bulunduğu burçlarla çoğu zaman alakası olmadığını görürsünüz.  

Örneğin batı astrolojisinde 'kral gibi' olan Regulus sabit yıldızı, servis vermeyi seven Başak burcundadır. Batı astrolojisinde Ağustos doğumlu Başaklar genellikle patron olmasalar bile patron ruhludurlar ve takıntılı titizlikleri de yoktur.  Yine örneğin, komutan Antares, Mars egemenliğinde (Akrep'te) olması gerekirken batı astrolojisinde Yay burcundadır. Materyal zevkleri, keyfi anlatan Aldebaran batı astrolojisinde Boğa yerine İkizler burcundadır. 

Vedik astroloji ise yıldızıl (sidereal) zodyaka göre yorum yapar. Yani gerçek manada takımyıldızlara göre yorum yapar. Regulus, Aslan takımyıldızlarında, Antares Akrep takımyıldızlarında, Aldebaran da Boğa takımyıldızlarındadır. 

Skyview gibi gökyüzündeki yıldızların ve uyduların konumlarını gösteren ücretsiz uygulamaları telefonunuza indirerek bahsettiğim durumun sağlamasını yapabilirsiniz. Yazıyı kaleme aldığım gün (31 Ekim 2019) batı astrolojisine göre Jüpiter, Yay burcunun sonlarındayken uygulamanız onu Akrep takımyıldızlarının sonlarında, Yay takımyıldızlarına girmek üzere şeklinde gösterecektir. Keza Satürn de batı astrolojisine göre iki senedir Oğlak burcundayken uygulamanız onu Yay takımyıldızlarının sonlarında, Oğlak takımyıldızlarına henüz geçmek üzere olduğunu gösterecektir. 

Yani burç demek takımyıldızı demekse gözle görülür ve ispatlanabilir olması manasında Vedik astrolojinin kullandığı yıldızıl zodyak doğrudur. 

Zodyak farklılıkları dışında vedik astrolojinin batı astrolojisinden daha farklı (daha basit) bir açı/görünüm mantığı vardır. Ayrıca doğum haritasının türevleri alınarak oluşturulan değişik durumlara dair (evlilik, kariyer, çocuk, ebeveynler, vb) alt haritaları da vardır. Bunlar başka yazıların konusudur. 

Peki neden iki ayrı zodyak kullanıldı? Burçlar kaydı mı?

Neden iki ayrı zodyakla başbaşa kaldığımızın çok net bir cevabı yok ama bundan yaklaşık 1700 sene evvel, sanıyorum astroloji bilgileri yazılı hale geldiği sıralarda, her iki zodyak da birbirine çok yakın seyrediyordu. O yıllarda Dünya'nın ekseninin kaydığı bilinmiyordu. O zaman gökyüzüne bakıldığında görünen takımyıldızları eksen kayması yüzünden Dünya'dan bakıldığında zamanla farklı yerlerde gözükmeye başladı. 

Dünya'nın eksen kayması yüzünden sabit olması gereken yıldızların yerleri zamanla (72 yılda 1° fark yaratarak) daha farklı yerlere düştü. Günümüze dek bu sapma yaklaşık 24° fark yarattı. Aradaki fark ilerde açılmaya da devam edecektir. Sadece bu bilgiden bile batı astrolojisindeki yıldız vs burç karmaşasını anlayabilirsiniz.

Mesela sabit yıldız diye adlandırılan Regulus, Antares, Aldebaran gibi yıldızlar sabit olması, yani hareketlenerek burç/derece değiştirmemeleri gerekirken, batı astrolojisinde değiştiriyorlar. Örneğin Regulus yıldızı 2011 yılına kadar Aslan'dayken 2011'den beri Başak burcundadır. Sapma yıllar geçtikçe artacağı için bin yıl sonra batı astrolojisine göre Regulus, Başak burcunun ortalarına gelecektir. 2160 yıl sonra Regulus hatta batı astrolojisine göre Terazi burcunda olacaktır. İki zodyak arasındaki fark açıldıkça, belki birkaç yüz yıl sonra, batı astrolojisinin mevsimsel zodyakının hiç kullanılmayacağını sanıyorum. Dünya'nın ekseni 26 bin yılda bir aynı noktasına geliyor. Yani 24,300 yıl kadar sonra her iki zodyak yeniden birbirine benzeyecektir. 

Dünyanın eksen kaymasına dair güzel şemalı bir videoyu şuradan izleyebilirsiniz. Videoda kutup noktalarından geçen beyaz çubuk eksenin kaymasını takip etmekte. Ekvatordan geçen kırmızı çubuk ise başlangıç olan Koç burcunu yıldız takımları arka planında takip etmektedir. Bugün Koç burcu Balık takımyıldızlarındadır. Videodaki değişimler biner yıllık arayla gösterildiğinden tabii ki çok büyük bir yuvarlama söz konusudur. 

1700 sene evvel insanlığın doğa olaylarını takip etmek üzerine daha büyük bir derdi de olabilirdi. Takımyıldızları gökyüzündeki yerlerinden zaman içinde kaysalar da yağmur mevsimi, kuraklık mevsimi, ekin biçme, tohum ekme mevsimleri yani yıldızlar değil de mevsimler, insanların neyi ne zaman yapması gerektiği daha mühim bir fayda olabilirdi. Bu yüzden başlangıç noktaları aynı olan iki zodyak (yıldızıl ve mevsimsel) batı tarafında daha çok bir ajanda, yapılacaklar listesi niteliği taşıması amacıyla isimleri yine burç isimleriyle anılan bir mevsim takibi niteliği kazandı. Bunlar olurken batı astrolojisi burç (takımyıldızları) isimleri kullanmak yerine zodyakına başka bir isim verseydi bugün hangi zodyak daha doğru karmaşasını yaşamazdık.

Yani basit bir tabirle, batı astrolojisi yıldız isimleri kullanarak mevsimleri anlattı. Vedik astroloji ise yıldız isimleriyle yıldızları anlatmaya devam etti. Başlangıç noktasında her ikisinin de gökyüzünde bir karşılığı vardı ve fakat zaman içinde mevsimlerle yıldızların yolları ayrıldı. 

Sık sık basında 'burçlar kaydı' diye çıkan haberler de tamamen yukarıda bahsettiğim konuyla alakalıdır. Burç derken takımyıldızlarını kast ediyorsanız, hayır kaymadılar. Takımyıldızlarını kullanan vedik astrolojide yıldızlar hep yerli yerindeydi*. Ama mevsimsel zodyakına takımyıldızı ismi veren batı astrolojisinde birdenbire referansınızı mevsimlerden yıldızlara kaydırmanız durumunda burçlar kaymış gibi düşünülebilir. 

Teknik meseleyi anladım. Peki vedik mi batı mı? Hangisini kullanmalıyız? 

Kişisel tercihinize kalmış diyebilirim. Yine de her iki sisteme nispeten aşina biri olarak görüşlerimi açıklıyorum.

Batı astrolojisi, mevsimsel zodyak kullanarak aslında yorumlarını Güneş Sistemine indirgemiştir. Yıldızlar Güneş sisteminden çok daha uzaktadırlar. Uzaktakilerin bize etkisi olmadığını iddia edebilir ve batı astrolojisi ile ilerleyebilirsiniz. Bu mantıkta aslında Güneş sistemindeki gezegenlerin de etkisi yok gibi bir şeydir. Astrolojiye kuşkuyla bakanların hep söylediği tarzda mesela, 'Jüpiter'in çekim kuvveti yanından geçtiğin binanınkinden yüksek değil ki Jüpiter seni nasıl etkilesin?' sorgusu batı, vedik, Çin, Arap vs fark etmeden her türlü astroloji sistemine yöneliktir. Fakat astrolojinin klasik fiziğin kütle çekim kuvveti prensiplerince açıklanamayan halleri vardır. Evrende bir bütünsek yıldızların da hesaba katılması gerektiğine ve hatta belki bugünün bilgisiyle bilinmeyen, yıldızların da ötesinde zamanla ortaya çıkacak diğer gök cisimleriyle beraber düşünülmesi gerektiği benim şahsi kanaatimdir. 

Astroloji bir bilgi olduğu için kanaatinizi ancak bilerek ve tecrübe ederek oluşturabilirsiniz. Bilgi sahibi olmadan herhangi bir sistemin reddedilmesi tutucu bir tavır olabilir. Vedik astroloji öğrendikçe, yıldızların ve vedik astrolojiye has gezegen görünümlerinin katkısının ne kadar detaylı olduğunu fark ettikçe her iki sistem arasındaki farkı anladıktan sonra tercih yapılabilir. Vedik astrolojinin karmaşık görünen detaylarına girmek istenilmiyorsa bile sadece nakşatralar (yıldız kümeleri, ay konakları, Ay'ın bir günde kat ettiği mesafedeki yıldızlar) öğrenilerek batı astrolojisi uygulamak bile yorumlara büyük detay katabilir. 

Kaldı ki vedikin karmaşık gözükse de açı/görünüm mantığı Batı'nınkinden çok daha kolaydır. Batı astrolojisi bazı durumları açıklayabilmek için çok karmaşık olabilen açı kalıplarını kullanır. Partiller, quinqunxlar, semisekstiller, noviller gibi. Vedikte nakşatralara ve temel görünüm mantığına hakim olunduğunda açıklama yapmak için bu açı detaylarına genellikle ihtiyaç duyulmaz.

Vedik astrolojiye has nakşatra bilgileri daha isabetli ve kısa yoldan tespit yapmaya yarar. Çünkü her burcun değişik özellikleri vardır. Bir burçta üç nakşatra vardır. Dolayısıyla burcun hangi özelliklerinin baskın olduğunu da nakşatralar üzerinden rahatlıkla okuyabilirsiniz. Astrolojiyle ilgilenen herkes farkındadır ki her Akrep, her Koç, her İkizler aynı değildir. Burç içindeki farklılaşma en iyi nakşatralar üzerinden ayırt edilebilir. 

Batı astrolojisindeki burcunuzu kendinize uygun bulduğunuz için Vedik'e şüpheli bakmamalısınız zira Vedik'teki burç tanımları da Batı'dakinden farklı olabiliyor. Örneğin kıskançlığı ile bilinen Batı astrolojisinin Akrepleri iken bu durum Vedikte Terazilere atfedilebiliyor. Yine de şu burç şöyle ya da böyle demektense vedik astrolojinin nakşatra bilgileri ve hatta her nakşatraya ait dört ayrı ayağın (padanın) bilgisi, sadece burç bilgisinden çok daha açıklayıcıdır. 

**

Vedikte her konunun ayrı bir haritası da vardır. Evlilik için, kariyer için, çocuklar için, vb konuların doğum haritasıyla alakası olmayan alt haritaları (vargalar) mevcuttur. Mesela evlilik konusunda herhangi net bir sıkıntıya işaret etmeyen doğum haritalarının evlilik için alt haritasına (Navamsa, D9) baktığımızda sıkıntının konusu rahatlıkla görülebilir. Oysa sadece doğum haritasından durum açıklanmak istendiğinde, çeşitli açı kalıpları kullanılmak durumundayken navamsa haritası cevabı hızlıca verebilir. 

Şunu demeye çalışıyorum aslında: Vedik karmaşık gibi gözükse de batı astrolojisinin isabet değerini artırmak için kullanılan araçları hakkıyla kullanmak daha bile zor olabilir. Karmaşık gözüktüğü için vedikten uzak duruyorsanız batıyı hakkıyla uygulamak için daha çok uğraşabilirsiniz. 

Genel burç yorumlarımı neden Batı astrolojisi üzerinden yapıyorum? 

Genel yorumlar sadece hangi gezegen hangi evden geçiyor kadar 'genel' yapılabildiği için hangi sistemden yapıldığının çoğunlukla bir önemi de yoktur. Mesela batı sisteminde de vedik sistemde de transit (güncel) Jüpiter, yorumlanan dönemde çok yüksek olasılıkla aynı evinizden geçiyordur. Bir evden geçen Jüpiter'in ne yapabileceğine dair iki sistem de aynı şeyleri söyler. Çünkü evlerin tanımı iki sistemde de aynıdır. Evler gündemin alanını, ne olabileceğini belirler. 

Yorumlarımda döneme has etkilerin nakşatralarından da bahsettiğim için ne olabileceğinden başka nasıl olabileceğine dair tüyolar da vermiş oluyorum. Bir anlamda iki sistemi de tabii ki oldukça genel hatlarıyla kapsamış olduğumu düşünüyorum. 

Doğum haritasını bilmeden takip edenler için genel burç yorumları doğası gereği ancak 'eğlencelik' olabilir. Beni takip edenler arasında haritasını bilen insan sayısı oldukça fazla. Türkiye'de vedik astroloji de pek yaygın değil. Takipçilerimin çoğu da batı astrolojisi düzenini biliyorlar. Yorumlarımda vedik detaylar vermekteki amacım aslında benim fark ettiğim bir cevherin astrolojiyle ilgili takipçilerimin de keşfetmesine dair bir farkındalık yaratmasıdır. 

Bahsettiğim sebeplerden dolayı yorumlarım 'fazla teknik' kaçsa da genel yorumlar üzerinden harita yorumlamayı öğretiyorum gibi bir fayda sağlama durumum da var. Örneğin 2019'un yaz aylarına has Mars-Kuzey Düğüm kavuşumundan o kadar çok bahsettim ki bu güncel yorum bilgisini kullanarak doğum haritasında Mars-Kuzey Düğüm kavuşumu olan birinin kişilik özelliklerini çözümleyebilir hale gelebilirsiniz. Güncel etkileri yorumladıkça astroloji öğrenenler için zaman içinde etkiler farklılaştıkça genişleyen bir bilgi notunu da iletmiş oluyorum.


--

* Sabit yıldızlar da aslında hareketlidir ve fakat hareketsiz sayılabilecek kadar ağır hareketlilerdir. Evrende bir boşluktayız ve biz de dahil her şey hareketli olduğu için ve astroloji yorumlamak için bir referans noktasına sahip olmamız gerektiği için bir sabit yıldızı başlangıç almak 'görece' en istikrarlı harekettir. 



Yeşim Arpat
yesimarpat@gmail.com